Avrupa Birliği (AB) devlet ve hükümet başkanları ortaklaşa hazırlanan “Avrupa için anayasa” taslağını 29. Ekim 2004 tarihinde imzaladılar. 25 AB devleti arasında birinci ülke olarak Litvanya 11. Kasım 2004’de söz konusu anayasa sözleşmesini onayladı. Yürürlüğe girebilmesi için AB’nin diğer 24 devleti de bu sözleşmeyi onaylamaları gerekiyor. Bu amaçla büyük bir ihtimalle dokuz ülkede (Fransa ve İngiltere de dahil) referendum yapılacaktır. Almanya’da ise bu konuda sadece parlamentonun onayı ile yetinilecektir. Federal parlamento bu kararını büyük bir olasılıkla 9. Mayıs 2005 tarihinde verecek. Bu anayasa, onaylandıktan sonra, birçok alanda tek tek ülkelerin anayasalarının –tabii Alman anayasasının da- üzerinde duracaktır.
Bilindiği gibi, AB anayasasını hazırlamak üzere Fransa’nın eski devlet başkanı Gistard d’Estaing’ın başkanlığında bir “AB Konvansiyonu” kuruldu. Konvansiyon; seçilmiş AB parlamentosu üyeleri, tek tek ülke hükümetleri ve meclislerinin üyeleri (yani Almanya’dan federal meclis üyeleri de) ve bölge ve eyalet hükümetlerinin temsilcilerinden oluşturulmuştu. Kamuoyuna kısmen açık olarak yapılan uzun çalışmalardan sonra, 2003 yazında geniş çaplı bir AB anayasası taslağı hazırlanıp sunuldu. 448 maddeden oluşan bu taslağın yanı sıra, ek anlaşmaların yer aldığı bir ek, 36 protokol (370 sayfa hacminde) ve 50 açıklama (121 sayfa) hazırlandı. Bunların da anayasal hükmü olacağını belirtmek gerekir.
Anayasa metininde “Ortak Dış ve Güvenlik Politikası” (ODGP) ve “ortak savunma politikası” olarak adlandırılan kısımlar geniş ve merkezi bir yer alıyorlar. Özellikle askeri politikayla ilgili düzenlemeler oldukça somut ve ayrıntılı ele alınmış. AB Komisyonu’nun kendisi bizzat sorunun bu yönüyle ilgili bir açıklamasında şunları belirtiyor: “Konvansiyon, Birliğin dış politikadaki tutumuyla ilgili ve özgürlük, güvenlik ve hukuk alanına ilişkin maddeleri ayrıntılı bir biçimde irdeledi. Dahası, fiiliyatta tümüyle yeniden formüle edilmiş olan maddeler için taslaklar sundu. Konvansiyon diğer politik alanlarda, aktüel Avrupa Topluluğu sözleşmesindeki maddeleri bazı cüzi değişikliklerle devralmakla yetindi.”
Aşağıda, bu anayasa sözleşmesi temelinde neden barışçıl bir Avrupa’nın zor gerçekleştirileceği ortaya koyulmaya çalışılacaktır.

1. AB’ni küresel savaşları yürütebilir hale getirmek

Dış ve askeri politika konusunda anayasa sözleşmesinin açık hedefi, AB’ni küresel savaşları sürdürebilecek bir konuma getirmektir. Sözleşme, AB’ne “askeri araçlara dayanan operasyonları yürütme yeteneği”nin yolunu açıyor (Madde I-41, 1.fıkra). Silahlanma, anayasanın bir buyruğu oluyor: “Üye devletler, askeri yeteneklerini düzenli olarak düzeltme yükümlülüğünü taşırlar” (Madde I-41, 3. fıkra). Hiçbir şeyi tesadüfe bırakmamak için olsa gerek, öngörülen silahlanmayı denetlemek üzere bir “Silahlanma, tedarik, araştırma ve savunma kapasitelerin geliştirilmesi ajansı” (Avrupa Savunma Ajansı)’nın [2004 Haziranı’na kadar bunun adı “Avrupa Silahlanma, Araştırma ve Askeri Kapasite Dairesi” idi] kurulması planlanmaktadır. Bu kurum, “savunma sektörünün sınai ve teknolojik temelini güçlendirmeye dönük işe yarar tedbirler” almakla yükümlüdür (III-311). Çarpıcı olan diğer bir hussus da, AB parlamentosu ile Avrupa Adalet Divanı’nın askeri ve dış politikayı denetleme yetkisinden açıkca yoksun bırakılmasıdır. Savaş ve barış üzerine kararı yalnızca AB Bakanlar Konseyi vermektedir (I-41, 5). AB’nin müdahale seçenekleri alabildiğince genişletiliyor: Madde III-309’da AB’nin askeri seçenekleri açıklanmaktadır. “İnsani operasyonlar”dan sıcak çatışmaya kadar geniş bir alanı kapsayan “Petersberg görevleri”, sözüm ona “silahsızlandırma savaşları” ile tamamlanmaktadır (bu kavram, Joschka Fischer tarafından Irak savaşı öncesinde uydurulmuştur). “Askeri araçlarla yürütülen misyonlar, ortak silahsızlanma tedbirlerini kapsamaktadır” denilmekte (III-309, 1). Aynı şekilde, terörizme karşı mücadelede askeri eylemler de belirlenmektedir (agy).
Anayasa sözleşmesinde, Alman Dış İşleri Bakanlığı’nın “esneklilik aletleri” olarak tanımladığı bütünlüklü bir sistem öngörülmekte. Bu sistem, dış politikada, güvenlik güvenlik politikasında ve askeri alanda katılımcıların değiştiği aşamalı bir entegrasyonu kapsamaktadır. Öte yandan, “yapıcı çekimserlik” olarak tanımlanan bir düzenleme bulunmakta (III-300). Konseyde çekimser oy kullanılması, karar alınmasının önünde bir engel teşkil etmeyecektir. Ayrıca, Bakanlar Konseyi “bir grup üye devleti Birlik çerçevesinde bir misyonu yerine getirmekle görevlendirebilir” (Madde I-41, 5. fıkra ve III-310, 1. fıkra). Başka bir deyişle, her defasında herkesin onay verip iştirak etmesi zorunluluğu yok; bu tabii ki, onay alma olasılığını oldukça artıran bir düzenlemedir. Daha vahim bir durumu ise, askeri planda, madde III-312’de yazılan ve şimdi ek bir protokol ile de ayrıntılı olarak tanımlanan (aşağıdaki satırlara bakınız) “yapılandırılmış kesintisiz işbirliği” konusu oluşturmaktadır. “Yapılandırılmış kesintisiz işbirliği” diyor Profesör Gregor Schirmer, “AB içersinde kalıcı özel askeri bir ittifaktan başka bir şey değildir. Bu özel ittifakta; istekli ve muktedir olanlar, olmayanlar tarafından engellenmeksizin, birleşebilirler. Savaşa hazır olanların klubüne yeni üye alımlar ve üye çıkartmalar komplike bir oylama prosedürü sonucunda mümkündür.”

Avrupa Birliği anayasa sözleşmesinin;
- üye devletlere silahlanma yükümlülüğü getirdiğini (Madde I-41, 3);
- silahlanmanın gerçekleştirilmesi ve denetimi için bir dairenin kurulmasını öngördüğünü (I-41, 3);
- AB birliklerinin herhangi bir teritoryal sınırlama olmaksızın askeri operasyonlara katılmasını öngördüğünü;
- askeri bakımdan çekirdek bir Avrupa’nın oluşmasını kurumsallaştırdığını;
- terörle mücadelede ordunun AB dışındaki ülkelerde de (“üçüncü ülkeler”) devreye sokulmasını öngördüğünü (III-309, 1);
- “silahsızlandırma savaşları”nı olanaklı kıldığını (III-309, 1);
- askeri eylemler üzerine karar verme yetkisini AB Bakanlar Konseyi’ne devrettiğini ve bunun da üye devletleri savaşı yürütmekle görevlendireceğini (I-41, 4 ve 5);
- dış politika ve askeri operasyonlar konusunda parlamentoların denetleme ve karar verme yetkilerini ortadan kaldırdığını (Avrupa parlamentosu sadece düzenli olarak “gelişmelerden haberdar” edilecek [I-41, 8] ve “soru önergesi” verebilecek [III-304, 2]);
- Bakanlar Konseyi’nin izlediği dış politikanın Avrupa Adalet Divanı tarafından dahi denetlenmesini olanaksız kıldığını
biliyor muydunuz?

2. Somut bir uygulama olarak Avrupa güvenlik stratejisi

Üye devletlerin hükümet ve devlet başkanları, AB anayasa sözleşmesi henüz tartışılma aşamasındayken, AB anayasasının militarist maddelerinin uygulanmasına geçtiler: Nitekim bu çerçevede, Roma’da, “Avrupa Güvenlik Stratejisi” (AGS) olarak tanımlanan bağlayıcı bir askeri strateji kararlaştırdılar. Bu karar öncesinde Almanya Başbakanı, karara temel teşkil eden tasarının –tasarı büyük oranda Alman ve Fransız hükümetlerinin görüşlerini yansıtmaktaydı- tüm AB devletlerinin onayını alması konusunda şaşkınlığı gizlemedi: “Bir kere, Irak sorununda Avrupa içi görüş ayrılıklarının varlığı karşısında, Javier Solana’nın Avrupa güvenlik stratejisiyle ilgili tasarısının tüm AB partnerlerince olumlu karşılanmış olması dikkat çekicidir.”
Gerçekten de, AB’nin “Ortak Dış ve Güvenlik Politikası” (ODGP) görevlisi Javier Solana’nın sunduğu taslak esaslı bir değişikliğe uğramadan onaylandı. AB’nin bugüne dek ilk güvenlik stratejisi olan bu belgede üç stratejik hedef saptanıyor:
- Birincisi, terörizme karşı mücadele;
- ikincisi, kitle imha silahlarının yaygınlaştırılmasına karşı mücadele ve
- üçüncüsü, örgütlü suçlara karşı mücadelenin bir aracı olarak “başarısız devletlere” yardım.
AB’nin askeri olarak nasıl hareket edeceği de bu strateji belgesinde belirtiliyor: “25 devletten meydana gelen ve savunma için 160 milyar eurodan fazla para harcayan bir Birlik olarak, aynı anda birkaç operasyonu birlikte yürütebiliyor durumda olmalıyız.” (AGS, sf. 11) Diğer bir sayfada da şunlar belirtiliyor: “Soğuk Savaşın bitimine kadar geçerli olan alışageldiğimiz savunma konseptimiz, bir istila tehlikesinden yola çıkıyordu. Karşı karşıya olduğumuz yeni tehditlerde ise, ilk savunma hattı çoğu kez yurtdışında olacaktır. Yeni tehditler daha dinamik bir özelliğe sahiptirler.” (AGS, sf. 7)
Yurtdışında bulunan “savunma hatları”, bu, ABD hükümetinin “National Security Strategy” (NSS)’de sözü edilen “önceden etkisizleştirici savaş konsepti”ni anımsatıyor. Bununla birlikte, AB, “önceden etkisizleştirici savaş” veya “önleyici savaş” kavramlarını kullanmaktan sakındı. Bu konu Federal Hükümetin internet sayfasında şöyle belirtiliyor: “Tartışmalı ‘önceden etkisizleştirici angajman’ (preemptive engagement) kavramı yerine, ‘önleyici angajman’ (preventive engagement) kavramı geçirildi.”
Resmi açıklamalar, bu diğer kavramla “önlem”in, yani çatışmaların ortaya çıkmasını önlemenin kastedildiği izlenimini uyandırıyor. “Neue Züricher Zeitung” gazetesinin tahmini ise, “preemptive” kavramı “kışkırtıcı bir kelime” olduğundan sakınılınmıştır (15.12.03). “International Herald Tribune”ye göre ise, bazı AB dillerinde “preemptive” kavramını karşılayacak kelimeler olmadığından bu kavram değiştirilmiştir. Fakat bütün bunlardan bağımsız olarak: Savunma hatlarının yurtdışında olması; bu, “saldırı eylemleri” ve karşı taraf saldırmadan saldırmak için kullanılan farklı bir ifadedir. Ve bu ise, devletlerarası hukuka aykırı bir saldırganlıktır.

3. Önleyici nükleer savaşı içeren “European Defence Paper”

AB’ne üye devletlerinin hükümetleri, yeni askeri seçenekleri AB düzleminde daha kesin belirleyebilmek için, 2001 yılına kadar Avrupa askeri paktı Batı Avrupa Birliği (BAB) için çalışan Paris’teki Stratejik Araştırmalar Enstitütüsü’nü, AB askeri birlikleri için henüz tasdik edilmemiş olan AB anayasa sözleşmesi ve AB Güvenlik Stratejisi temelinde çeşitli operasyon senaryolarını geliştirmekle görevlendirdi.
Bu görevlendirmenin bir ürünü olarak yüksek düzeyde askeri danışmanların “European Defence Paper” adıyla kaleme aldıkları bir belge ortaya çıktı. Sonuç gerçekten de dikkat çekici: Araştırmayı yapan yazarlar, AB’nin enerjik, acil ve geniş çaplı silahlanmasını talep ediyorlar. Onlara göre hedef, saldırı savaşları yürütme kabileyetine sahip bir dünya gücü konumuna gelmek olmalıdır. “Önleyici Angajman” bu stratejinin neredeyse çok doğal bir parçasını teşkil etmektedir.
Saldırı savaşları böylelikle Avrupa düzleminde kök salınmaktadır. Nükleer seçenekler dahi artık dışlanmamakta. Zamanında Alman Savunma Bakanlığı’nda müsteşar olan ve “European Defence Paper”in yazarları arasında yer alan Lothar Rühl hoşnutlukla saptamaktadır ki, söz konusu belgede “preemptive/preventive” konusu, büyük oranda konvansiyonel silahlı güçlerle operatif özel güçlerin savaş operasyonları açısından ele alınmakta. “Bununla birlikte ama” diyen Rühl, İngiliz ve Fransız nükleer silahlı güçlerinin “açıktan yada zımnen” katma olanağın söz konusu edildiğine dikkat çekmektedir.
Ve gerçekten de gelecekteki AB ordusunun savaş senaryolarıyla ilgili olarak bu strateji belgesinde şunlar yazılı: “Ulusal nükleer ordularının açıktan yada zımnen dahil edildikleri senaryoları da sunmaktan sakınmadık.”
Askeri operasyon seçenekleri, AB’nin saptanan “hayati çıkarları” çerçevesinde tanımlanıyor. Orwellci savaş mitleri tüm çeşitliliğiyle gündeme alınmış bulunuyor: “Barışı koruyucu operasyonlar”, “insani nedenlerle müdahaleler”, “kitle imha silahlarıyla yöneltilecek bir saldırının önlenilmesi (!)” ve “yurt savunması”. “Avrupai çıkarların korunmasına dönük bölgesel savaşlar” konusunda ise, daha açık bir dil kullanılıyor. Burada artık tüm maskeler indiriliyor: “Gelecekteki bölgesel savaşlar, Avrupa’nın güvenliği ve refahını doğrudan tehdit etmeleri suretiyle, ... Avrupa’nın çıkarlarını etkileyebilir. Bu, örneğin; petrolün temin edilmesinin kesintiye uğraması ve/veya enerji masrafların olağanüstü boyutlarda artması, [veya] ticari yolların ve mal akışının engellenmesi itibarıyla gerçekleşebilir.” (sf. 81) Burada, örnek oluşturduğu açıkca belli edilen 1991’deki Körfez Savaşı’nı anımsatan senaryo somut olarak şöyle tarif ediliyor: “Hint Okyanusu’na sınır olan herhangi bir ülkede Batı karşıtı güçler iktidarı ele geçirmiş ve petrolü silah olarak kullanıyorlar; Batılıları uzaklaştırıyor ve Batı çıkarlarına saldırıyorlar.” (sf. 83) Bu durumda amaç şudur: “işgal edilen bölgeyi kurtarmak ve o ülkenin petrol tesisatları, boru hatları ve limanları üzerindeki denetimi ele geçirmek.” (sf. 83)

Hayati Çıkarlar Misyon
Üye ülkelerin devlet bütünlüğü Yurt savunması ve sonuçların yönetimi
Ekonomik yönden ayakta kalma kabiliyeti Ticari yolların ve hammadde akışının güvenliği için istikrar ihracı
Sosyal ve politik güvenlik Örgütlü suça karşı mücadele etmek ve yoğun mülteci akımını engellemek üzere istikrar ihracı
Kaynak: European Defence Paper, sf. 13

Defence Paper, geliştirilen operasyon senaryoları temelinde, 150.000 ile 200.000 civarında askerin en hızlı bir biçimde yurtdışı operasyonları için sürekli olarak hazır tutulması gerektiği sonucuna ulaşıyor. (sf. 67) Böylelikle aslında AB’nin bugüne kadarki militaristleşme planlarının ötesine geçiliyor. AB’ni sivil bir güç olarak ele alma ve ordunun tek veya en azından öncelikli görevi olarak yurt savunmasını görme konseptinden veda edilmesi, Avrupa silahlı birliklerinin uzun vadede yüzde 50’sini savaşlar için hazır tutma amacında da yansımaktadır (125).
Tabii ki, bu tür bir büyük güç olma hırsı için oldukça büyük çaplı yatırımlarda da bulunmak gerekiyor. İlgili belgenin yazarları bu bakımdan sorun olarak özellikle nakliyat kapasitesi ile uzay destekli istihbarat elde etme kabiliyetini görüyorlar. Hedeflenen savaşları yürütebilmek için ek yatırım ihtiyacını asgari olarak 40 milyar euro olarak hesaplıyorlar (sf. 118).

4. “Battle Groups” – Yeni Savaş Birlikleri

AB sadece stratejiler düzeyinde değil, küresel savaş yürütme kabiliyeti açısından somut silahlanma adımların atılması konusunda da cömertliği elden bırakmıyor. Nitekim AB üye devletlerin savunma bakanları kısa bir süre öncesinde müstakbel Avrupa Savaş Birlikleri’nin (“battle groups”) hazırlanması konusunu daha da netleştirdiler.
Eylül 2004’de Hollanda’nın Noordwijk kentinde yapılan anlaşmaların ardından, kısa sürede eyleme geçirilebilir olan “battle groups” içinde Alman-Fransız ‘güç tekeli’ egemen durumundadır. Berlin ve Paris, AB’ni küresel savaşları yürütebilir bir güç haline getirme doğrultusundaki ilkesel kararlarında kesintisiz bir şekilde yol almaktadırlar. Silahlanma programının yaşama geçirilmesi ve askeri birliklerin hazırlanması bu doğrultuda atılan adımların bir göstergesidir. AB Savunma Bakanları Mart 2004’de “Head-Line-Goal 2010” adını verdikleri kararlarıyla, küresel savaşları yürütme kabileyetini kazanma amacına hizmet eden bir yol haritası çizdiler. Bilindiği gibi bu yol haritası, AB devlet ve hükümet başkanlarının Haziran 2004’deki zirvesinde onaylandı da.
Bu plan, 2010 yılında AB’nin ortak komutası altında dünya çapında yürütülecek askeri müdahaleler için hazır olacak dişine kadar silahlanmış bir silahlı gücün inşa edilmesini öngörmektedir. Bu görevi yerine getirecek birliklerin iki ayağı şu anda inşa edilmekte: Birisi, Avrupa müdahale birlikleridir; bu birliklere bağlı 60 bine kadar asker operasyonlarda yer alacak ve herhangi bir kriz bölgesinde uzun süre konuşlandırılacak. Diğeri ise, “battle groups” adlı küçük savaş birlikleridir; her biri 1.500 özel komandodan oluşan bu birlikler, operasyon bölgesine öncü müfrezeler olarak gönderilecek ve müdahale birlikleri için yolu açacaklar.

Head-Line-Goal 2010
Savaşma kabiliyetini kazanmanın yol haritası

2004 Bir operasyon komutanlığın hazırlanması için bir sivil-askeri planlama dairesinin oluşturulması [örneğin Bosna’da ALTHEA misyonu çerçevesinde faal olması]
2004 Avrupa Silanlanma Ajansı [yeni: Savunma ajansı, ilk 77 çalışanı 2004’un sonbaharında görevlendirildi]
2005 Avrupa hava nakliyatı kapasiteleri ve Avrupa hava nakliyatı komutanlığı
2007 Avrupa Battle Groups [Tabur gücünde 7 ila 8 savaş grupları = 1500 asker; çeşitli iklim ve jeografik koşullara özel olarak hazırlanmış ve 5 ila 30 güne kadar harekete geçirilebilir]
2008 Refakat gemileri olan bir uçak gemisinin hazır bulunması
2010 Küresel askeri müdahaleler (karadan ve uzaydan destekli) için birleşik bir AB Komutanlığı’nın oluşturulması

Hiç şüphesiz bazı şeyler planlanandan daha hızlı gerçekleşecektir. Nitekim, 22. Kasım 2004 tarihinde AB Savunma Bakanları Battle Groups’ların kurulmasını kararlaştırdılar ve ardından bu kararlarının yaşama geçirilmesi sürecini hızlandırdılar. Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya’nın öngörülünenden daha erken, yani 2005’de, operasyonlara katılabilir birer savaş birliğini hazırlamaları beklenmekte. Hollanda Savunma Bakanı “Henk Kamp’a göre, hedef, AB’nin gelecek ve bir sonraki yılda operasyanları yapabilir bir konuma gelmesidir. Hatta 2007’de paralel iki misyonun dahi mümkün olması beklenmektedir.” (ap 21.11.2004) Birlikler 10 gün zarfında çapı 6 bin kilometre olan bir alanda 120 güne kadar operasyon yürütebilir bir halde olmalıdırlar.
Büyük bir olasılıkla ilk savaş birliği, uzun bir süreden beri var olan Alman/Fransız kolordusundan oluşturulacaktır. 2007’nin ilk yarım yılına kadar Almanya, Hollanda ve Finlandiya bir savaş birliğini oluşturmuş olmak istiyorlar. Federal ordunun (Almanya) ayrıca Fransa, Belçika, Lüksemburg ve büyük bir ihtimalle İspanya’dan katılacak askerlerle birlikte 2008’in ilk yarım yılında ikinci bir birliği daha oluşturması düşünülmekte. AB’nin orta ve küçük devletlerinin de Battle-Groups konseptine dahil etmek için bir dizi başka adımlar daha planlanmaktadır. Örneğin Almanya; Polonya, Slovakya, Letonya ve Litvanya ile birlikte ek bir kontenjanı oluşturmayı planlıyor. Aynı şekilde Avusturya ve Çek Cumhuriyetiyle birlikte bir askeri birlik oluşturmayı düşünüyor.
AB hükümetleri (AB’nin askeri angajmanlarına katılmayan Danimarka dışında), uzun bir zamandan beri belirlenmiş olan AB müdahale birlikleri için, toplam olarak yaklaşık 100 bin askeri “hazır” tutacaklar. Federal hükümet bu konuda şunu açıklıyor: “Üye devletler yaklaşık 100 bin asker vermektedirler; bunun 60 bini sürekli olarak dünya çapında operasyanlara katılabilir durumda olacaktır.” Bu müdahale gücü 60 gün içinde eyleme geçmeye hazır olacaktır. Bu ordunun Brüksel etrafında 4 bin kilometrelik bir alanda müdahale etmesi bağlayıcı bir şekilde kararlaştırılmış bulunuyor. Ne var ki, Kongo’daki ilk “deneme operasyonu”nda bu sınır aşılmış oldu bile. AB müdahale gücü “sürekli bir ordu” değil, daha çok hazır tutulan birlik kontenjanlarından her defasında yeniden meydana getirilmektedir. 2004’de bu ordunun bir kısmının operasyonlara hazır olduğu açıklandı. Politik bakımdan enteresant olan bu ordunun bileşimidir: Avusturya: 3.500, Belçika: 1.000, İngiltere: 12.500, Finlandiya: 2.000, Fransa: 12.000, Yunanistan: 3.500, İrlanda: 1.000, İtalya: 6.000, Lüksemburg: 100, Hollanda: 5.000, Portekiz: 1.000, İsveç: 1.500. Almanya ise, 18.000 askeriyle en büyük kontenjanı meydana getiriyor. Gururlu bir şekilde F. hükümet şunu açıklıyor: “Üçte biri Almanya’dan” ve “F. hükümet toplam 32.000 askeri bulan bir katkı için söz verdi.” (AB Müdahale Gücü toplam 78.890 askerden oluşuyor. Buna ek olarak 11.050 asker geliyor. Bu askerler, AB üyesi olmayan ülkelerden gelecek. Örneğin Türkiye yaklaşık 4.500 askeriyle katılacak.)
AB’deki militaristleşmeyle bağıntılı olarak Alman ordusu içinde bugünlerde geniş çaplı düzenlemelere gidiliyor.
Alman Savunma Bakanı Peter Struck’un bu çerçevede önüne koyduğu hedef, yurtdışı operasyonları ve savaşlar için ordunun daha etkili hale getirilmesidir. Bu amaçla Alman ordusu üç alana göre yapılandırılıyor: Müdahale birlikleri için 35.000 asker, stabilize için 70.000 asker; belirli sayıda asker de destek gücü olarak mevzilendirilecek. Aslında bu yapılanma uzun bir süreden beri yapılan en “dürüst” yapılanmadır. Zira böylelikle şu gerçek netleşmiş oluyor: Federal Ordu’nun ana görevi yurtdışı operasyonlarıdır! Nitekim müdahaleler için 35.000 asker ayrılmaktadır. Ve yerel güçlerce desteklenip desteklenmemesinden bağımsız olarak ülkelerin askeri olarak işgal edilmesi için 70.000 asker!
F. Ordu açıktan açığa çıkarların korunmasının bir aracı olarak tanımlanıyor: “Almanya, kendi çıkarlarını ve uluslararası nüfuzunu korumak ve barışın güvence altına alınmasında aktif bir rol oynayabilmek için, diğer ulusların silahlı güçleriyle birlikte hızlı ve etkili bir biçimde harekete geçirilebilecek makul sayıda silahlı gücü hazır bulundurmaktadır.”

5. Askeri açıdan çekirdek Avrupa ya da “yapılandırılmış işbirliği”

Bütün AB devletleri için geçerli olan genel militaristleşme adımlarının yanı sıra, bir de anayasanın I-41 maddesi, 6. fıkrası ve III-312 maddesinde ifade edilen “yapılandırılmış işbirliği”yle, AB içerisinde bazı seçilmiş devletler için askeri politika alanında biraraya gelmenin yeni bir hukuksal çerçevesi oluşturulmuştur. AB’nin askeri ve dış politika alanında genel olarak söylenegelen görüş birliği, burada açıktan açığa sadece yapılandırılmış işbirliğinde yer alanlar için geçerli olmaktadır. Bu işbirliği içinde yer almayanlar kelimenin tam anlamıyla işin dışındadırlar.
Madde III-312’de (söz konusu çekirdek Avrupa’nın askeri politikasının ayrıntılı biçimlendirilmesi için) AB anayasasına eklenen ilgili protokole dikkat çekilmektedir. Yapılandırılmış işbirliğiyle tali meselelerin ele alınmadığını anlayabilmek için, bu protokole bir göz atmak yeterlidir. Nitekim burada sadece NATO ile işbirliğinin altı çizilip “yenilenmiş bir Atlantik İttifakı’nın canlanması için katkı” sunulacağı (CIG 87/04 ADD 1) vurgulanmıyor, aynı zamanda askeri bakımdan çekirdek bir Avrupa’nın net ve ayrıntılı bir biçimde sözleşme maddeleriyle formülasyonu yer alıyor. Burada çok açık bir şekilde “savunma gücünü”; “ulusal katkılarını genişletmek”, “en önemli Avrupa silahlanma programlarına katılmak” ve “Avrupa Savunma Ajansı’nın çalışmalarına dahil olmak” suretiyle artıran her üye devletin “kalıcı yapılandırılmış işbirliğine” dahil olabileceği belirtiliyor.
Böylelikle burada, askeri açıdan özel saldırganlığa hazır (resmi söylemde: müdahaleye hazır) ve yoğun silahlanma yükümlülüğü altına giren AB çekirdek devletlerinin, yapılandırılmış işbirliği çerçevesinde hızlı ilerleyen Avrupa ülkeleri olarak kendi ortak güvenlik ve dış politikalarını militaristleştirmeleri kesinleştirilmiş bulunuyor.
Belirtilen yükümlülük 23. protokolün devamında daha da ayrıntılandırılıyor. Bu sayede yukarda belirtilen Battle-Groups’lar anayasa hükmü niteliği kazanıyorlar. Protokolde; öngörülen “konuma en geç 2007’de kavuşma; “çatışmalara katılacak birliklerin” ortaklaşa oluşturma ve “misyonları” gerçekleştirme; misyonlara katılacak birliklerin “5 ila 30 gün zarfında” hazır olmaları ve operasyonlarını “30 günden ... 120 güne kadar” uzatabilmeleri saptanıyor. Bu yükümlülükleri yerine getirebilmek için protokolün 2. maddesinde, “savunma araç gereçleri için yatırım masraflarıyla ilgili belirlenen hedeflere” sadık kalmaktan sözedilmekte. Tabii belirlenenlerin yerine getirilip getirilmediğinin de düzenli denetlenmesi öngörülmektedir. Aynı şekilde “savunma araç gereçlerin” birbirlerine yakın seviyeye çıkarılması da belirlenmiş bulunuyor. Öte yandan “silahlı güçlerin gönderileceği ortak hedeflerin” de belirlenmesi düşünülmektedir.
Topluca okunduğunda bu protokol, bağlarından çözülmüş bir askeri çekirdek Avrupa’nın ürkütücü bir katalogu olduğu anlaşılmaktadır. Belirlenenlerin anayasa madde olarak kesinleşmeleri istenilmektedir. Başka bir deyişle, hiçbir şey tesadüfe bırakılmak istenmiyor. AB anayasasının bu maddelerinin gerçekleşmesi demek, silahlanma ve askeri operasyonlara artan oranda hazır olma yükümlülüğün artması demektir.

6. Oy dengesinin başta Almanya olmak üzere büyük devletlerin lehine düzenlenmesi

Avrupa’nın çekirdek devletleri sadece askeri alanda değil, aynı zamanda politik kararlar alanında da nüfuzlarını genişletmeyi başarmışlardır. Üstelik bu başarıyı, politik alanının militaristleşme konusunun aksine çok daha sert çekişmelerin konusu olmasına rağmen sağlamışlardır. (Anımsanacağı gibi, büyük AB devletlerinin politik ağırlıkları sorunu Aralık 2003’de görüşmelerin başarısızlıkla noktalanmasına yol açmıştı.) Aralık 2003’de Roma’da gerçekleşen zirvenin hemen ardından yeniden “çekirdek Avrupa” talepleri açıktan dillendirilmeye başlandı. Fransa’nın Avrupa Bakanı bayan Noelle Lenoir, Alman-Fransız çiftinin “Avrupa’nın yerini alamayacağı”nı, ancak bazı AB devletlerinin Avrupa’nın entegrasyonunda “öncü olarak” başkalarından daha hızlı yol almalarının mümkün olması gerektiğini söyledi.
Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, “büyüklerin” hangi konularda tek başına ileri atılabileceğiyle ilgili somut hedefleri de açıkladı: “Önümüzdeki aylarda gitmemiz gereken yol aslında çok açık tarif edilmiştir: Avrupa’ya yarının dünyasındaki yerini almasını sağlayacak araçları sunan bir anayasayı kabul etmek. İster herkesce, isterse yalnızca bazılarınca kabul edilsin ama, AB’nin önüne iddialı hedefler koymak gerekir. Tamamlayıcı entegrasyon konusuna gelince; bu, Fransa’nın Almanya ve İngiltere’yle birlikte atom silahların yaygınlaştırılmaması konusunda İran karşısında yararlı bir işbirliğini gerçekleştirmesi oranında kendi yerini bulacaktır. Bu tür bir örnek olayı, yarın başka bir konuda, söz gelimi savunma sanayilerimiz arasındaki partnerliği güçlendirerek veya Afrika’da yada herhangi bir yerde politik inisiyatifler geliştirerek veya birlikte operasyonlar düzenleyererek gerçekleştirebiliriz.” (FAZ, 19.12.2003) Fransa Devlet Başkanı Jacques Chirac ise, AB içersinde “öncü grupların” kurulmasından yana. Aynen şunu söylemekte: “Almanya ve Fransa elbette ki bu öncü grupların çekirdeğine dahil olacaklardır.” (AP, 08.01.2004)
AB anayasa sözleşmesi üzerine yapılan tartışmalarda ana çatışma konusu AB içerisindeki oy dağılımı ve dengesi sorunuydu. Anayasa konvansiyonun önerisine göre, 2009’dan itibaren Bakanlar Konseyi’ndeki kararların çoğu “çift çoğunlukla” alınmalı: Çoğunluk kararı, AB nüfusunun en azından yüzde 60’nı temsil etmek koşuluyla 25 hükümetten en azından 13’ün oyuyla alınır. Polonya ve İspanya, oy sayısının nüfusun büyüklüğüne göre düzenlenmesine karşıydılar, zira bu durumda Nizza sözleşmesinde belirlenen düzenlemeye göre oy sayılarında ciddi bir düşme olacaktı. Tersinden ise Almanya, nüfusu en büyük ülke olarak ciddi bir güç artışı sağlayacaktı. Neticede 17./18. Haziran 2004’deki hükümetler konferansında olan da bu oldu. İspanya ve Polonya’nın da olurunu alabilmek için, onay oranları üye devletlerin yüzde 55’ne ve nüfusun da yüzde 65’ne yükseltildi. Burada ilginç olan, oy dağılımının Nizza sözleşmesine göre toplam olarak nasıl kaydığıdır. Almanya Konsey’deki oy oranını yüzde 9,0’dan yüzde 18,2 çıkardı, yani oyu yüzde 9,2 oranında arttı; Fransa yüzde 9,0’dan yüzde 13,2’e çıkardı (yüzde 4,2 oranında artış kaydetti); İngiltere ise yüzde 4,0’lık bir artış sağlayarak oy oranını yüzde 9,0’dan yüzde 13,0’e çıkardı; İtalya oy oranını yüzde 3,6’lık bir artışla yüzde 9,0’dan 12,6’ya yükseltti; İspanya oy oranını yüzde 8,4’den yüzde 9,0’a artırarak yüzde 0,6’lık bir artışla yetinmek zorunda kalırken, bir artış kaydedemeyen Polonya da herhangi bir oran kaybetmemiş olmakla kendisini teselli etmek durumunda bırakıldı, yani Konsey’deki oy oranı yüzde 8,4’de kaldı. Bütün diğer üye devletler halihazırdaki Nizza sözleşmesine göre yüzde 0,5 ila yüzde 1,5 oranında oy yitirmiş bulunuyorlar. Böylelikle bu değişiklikler, anayasa sözleşmesinin yürürlüğe girmesinde kimlerin hegemonya nedenleriyle özel bir çıkarı olduğunu ortaya koymaktadırlar. Fakat bu yeniden dağılımda asıl dramatik olan, AB devletleri arasında şimdiye kadar söz konusu olan eşitlik ilkesinin çözülmesidir. Konsey’deki Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya gibi büyük devletler arasındaki oy eşitliği yontuluyor. Ayrıca en büyük dörtlünün oy oranı yüzde 21 artarken, orta ve küçük devletler aynı oranda oy kaybediyor. En büyük dört devletin oy oranı toplam olarak yüzde 36’dan yüzde 57’e çıkmış bulunuyor.
AB’nin askeri stratejisindeki merkezi politik eksen “çok taraflılık”tır: “Küresel tehditlerin, küresel pazarların ve küresel medyaların olduğu bir dünyada, güvenliğimiz ve refahımız giderek etkili çoktaraflı bir sisteme bağlı olmaktadır.” (ESS, sf. 9) Hedef çok açık koyulmaktadır: “Aktif ve eyleme geçebilir bir AB dünya çapında etkili olabilir. AB böylelikle, daha adil, daha güvenli ve daha birleşmiş bir dünyaya götürecek çoktaraflı bir sistemin oluşmasına katkı sunabilir.” (ESS, sf. 14) Çok açık ki, burada, dünya gücü olmak isteyen bir kurum daha kendisinden söz ettirmektedir. Javier Solana 12.11.2003 tarihinde Berlin’de AB askeri stratejisini tanıtırken bunu daha özlü ifade etti: “AB küresel bir aktör olmaktadır.” Solana, AB ile NATO’nun yakın işbirliği içerisinde olacağını da açıklığa kavuşturdu: “Bu ağın içinde NATO, güvenliğimizin sağlanması bakımından temel bir önemi bulunuyor ve bulunmaya da devam edecektir – elbette ki rakip olarak değil, tersine stratejik partner olarak. Bu partnerliğin barış ve güvenlik bakımından ne tür sonuçlara yol açabileceği Balkanlar’da somut olarak görüldü.” Öte yandan, AB içerisindeki “yardımlaşma yükümlülüğü” bugüne kadar tarafsız olan AB üyesi devletlerin (Avusturya, Finlandiya, İsveç ve İrlanda) bu tarafsızlıklarını yitirmeleri demektir.
Federal hükümet Almanya’ya gerek NATO’da, gerekse AB’de kilit bir rol biçiyor. NATO’ya ilişkin şöyle deniliyor: “Silahlı güçleriyle Almanya, ittifakın bütün diğer partnerlerinden daha fazla NATO içinde entegre olmuştur. Bu bakımdan, ittifak içinde ona, NATO’nun gelecekteki rotasıyla ilgili fevkalade bir rol ve sorumluluk düşmektedir.” Bununla birlikte, işin merkezinde AB’nin askeri güç olarak güçlendirilmesi duruyor: “Almanya geçtiğimiz yıllarda, AB’nin Avrupa güvenlik ve savunma politikasına ilişkin kararlarında anahtar rol oynadı.”
Her ne kadar insan, askeri strateji belgesinde böyle yazıldığına inanmak için cümleyi birkaç kez okuma ihtiyacı hissettse de; AB politikasının hedefi çok açık ve doğrudan formüle edilmekte: “Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri ortak hareket ederek, dünyada iyiden taraf etkileyici bir güç olabilirler.” Ortaklaşa “dünyadaki iyi için” – her türlü “kötüye” karşı mı? Kimin için bu “iyi”nin iyi olacağı açık olsa gerek. Bütün mesele, batılı devletlerin olabildiğince çok güce, nüfuza ve ekonomik yayılmaya kavuşmalarıdır. Irak savaşı örneğinde olduğu gibi ayrıntılarda her ne kadar farklılıklar bulunsa da, esas sorunlarda birlik mevcuttur: silahlanmaya devam edilmesi ve savaşabilecek orduların oluşturulması. Geleceğin savaşları sürekli değişen koalisyonlarla yürütülecektir; her defasında hepsi de katılmayacaktır. Ama savaşlar olacaktır; üstelik Güney’deki ülke ve insanlara karşı. AB anayasası taslağı ve Solana-belgesini şekillendiren tahliller, sorunun güneydeki “başarısız devletler”den kaynaklandığından yola çıkmaktadırlar. Gelgelelim, AB anayasasında da tam da dünya çapında yoksulluğa yolaçan neoliberal iktisat politikası esas alınmaktadır. Fakat şöyle de sorulamaz mı: sorun esasta Güney’de değil de, Batı’da olmasın?

7. Parlamento Katılım Yasası yada parlamentonun iktidarsızlaştırılması yasası ve dıştalanan kamuoyu

AB anayasasının 23. Protokolü üye devletlerden ordularının “hazır tutulması konusunda somut tedbirler” almalarını beklemekte ve bunun için “gerekirse kendi ulusal karar alma süreçlerini gözden geçirmeleri”ni istemektedir (23. Protokol, madde 2, c). Somutta bunun anlamı, askeri birliklerin kısa sürede harekete geçirilebilmeleri –5 ila 30 gün zarfında- zahmetli parlamanter süreçlerle pek uygunluk arzetmiyor.
“Parlamento ordusu”ndan hükümet ordusuna geçişin ilk adımı, 3. Aralık 2004’de kararlaştırılan “Parlamento Katılım Yasası”yla yapıldı. Bu yasa üzerinde bir süreden beri çalışılıyordu. “Fakat bu yasanın adı oldukça yanıltıcıdır. Gerçekte aslında tam tersi amaçlanmaktadır.” (Arno Neuber) Gelecekte düzenli operasyonlar, ancak sözünü etmeye değer boyutlarda büyükse, çok yüksek bir yoğunluğu bulunuyorsa, yakıcı bir tehlike söz konusu değilse ve acil bir durum yoksa oylamaya sunulacaktır. Eğer meclisteki bir gruptan yada 33 milletvekiliden gelen bir itiraz yoksa, operasyonların süresi otomatikmen uzatılacaktır. İtiraz durumunda meclis basit çoğunlukla süreyi uzatmak veya uzatmamak üzerine karar verecektir.
Parlamento Katılım Yasası, meclisin katılımı olmaksızın, NATO veya AB operasyonları çerçevesinde tek tek askerlerin ve “keşif komandoların” gönderilmesini olanaklı hale getiriyor. “Çapı sınırlı ve düşük yoğunluklu operasyonlarda” onay, “kolaylaştırılmış bir süreç sonununda alınacak”tır (Parlamento Katılım Yasası, madde 4,1). Hiç şüphesiz ki, operasyonların boyutunun her zaman baştan kestirilemeyeceği, dahası operasyonların seyri içerisinde değişebileceği vb., bunlar Federal Hükümet tarafından da gayet iyi biliniyor. Nitekim F. Ordu’nun savunma politikasıyla ilgili yönergelerinde bu açıkca belirtiliyor: “Çeşitli operasyon türleri arasındaki sınırlar kaygandır. Çatışmaların hızlı bir biçimde tırmanması sonucunda, barışı koruyucu bir operasyonun yüksek yoğunluklu bir operasyona dönüşmesi hiçbir zaman dıştalanamaz.” Görüldüğü gibi, Federal parlamentoyu güya önemsiz operasyonlarla meşgul etmemedeki asıl amaç, hükümetin ve AB Bakanlar Konseyi’nin hareket alanını olabildiğince büyütmektir.
Öte yandan vurgulamak gerekir ki, parlamentoyu iktidarsızlaştıran bu tür bir yasadaki asıl mesele, milletvekillerin F. Ordu’nun yurtdışı operasyonlarıyla prensip olarak ilgilenmemesi değildir. Tersine, asıl mesele, bu ilgili olmamayla kamuoyunun da sürecin dışında tutuluyor olmasıdır.

8. Kaçırılan fırsatlar

Bir Avrupa anayasasının AB’nin dünyadaki barışın korunmasındaki sivil sorumluluğunu esas alması gerektiği fikrinden hareket eden tüm çabalar başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Gelinen yerde, devletlerarası çatışmalarda Birleşmiş Milletlerin (BM) rolünü artıma ve hareketini BM Şartı’na göre belirleme, özellikle de onun uluslararası ilişkilerde buyurduğu zor yasağını kabullenme ve bunu bir anayasa hükmü haline getirme yaklaşımı söz konusu değildir artık. Bunun yerine; askeri müdahalelere açık bir formülasyonla devletlerarası hukuku “daha da geliştirme” (I-3, 4) ve “Birleşmiş Milletler Şartı’nın temel ilkeleri”ne göre davranma (I-3, 4) yükümlülüğünden söz edilmektedir. (Son noktanın, AB’ne BM onayı olmayan askeri müdahaleleri gerçekleştirme olanağını sunduğunu belirtmek gerekir.)
Aynı şekilde, AB devletlerinin topraklarından hiçbir zaman bir başka ülkeye saldırıların gerçekleşmemesi gerektiği açıklaması da hiçbir yerde açık bir şekilde formüle edilmemiştir. Saldırı savaşların mahkum edilişine dair bir açıklamayı boşuna aramayın, bulamazsınız. Öte yandan, açık bir şekilde dünya çapında askeri müdahale politikaların yasaklanmasına dair bir talep de ileri sürülmemektedir. Barışçıl bir Avrupa’nın yaratılmasında AB çapında yardımcı olabilecek yararlı kurumların yaratılması talebini aramak da boşunadır: Ne silahsızlanma ve silah sanayisini sivil sanayiye dönüştürme için bir Avrupa ajansı, ne de silah ihracatını denetleyecek bir daire oluşturulmuştur.
Bu anayasa sözleşmesi; çatışmaların çözümünde savaş ve askeri şiddeti reddeden, (kendisinin de dahil!) kitle imha silahlarını ortadan kaldırmak isteyen ve silah sanayisini sivil sanayiye dönüştüren ve silah ihracatına son veren bir AB’nden fersah fersah uzaktır. Bu anayasa sözleşmesinde, askeri kapasitelerin barış amaçlı sınırlanması ve AB’nin saldırı yapamaz bir yapıya kavuşturulması sürecini tam tersine çevirmektedir. Her şey, saldırı kabiliyetinin yapısal ve somut olarak yaratılıp geliştirilmesine tabi kılınmaktadır. Anlaşılan o ki, ancak bu yolla küresel güç olma iddiasının gereklerinin yerine getirilebileceği düşünülmektedir.
Anayasa sözleşmesinde ve Avrupa Güvenlik Stratejisi belgesinde “sivil” kavramı oldukça sık geçmekte; sevindirici bir durum denilebilir, ancak daha yakından bakıldığında kazın ayağının hiç de öyle olmadığı anlaşılıyor. Zira, sivil hareket tarzı genellikle AB’nin amaçları ve çıkarlarına ulaşmanın sadece ikinci bir seçeneği (çoğu kez de askeri seçeneğin tamamlayıcı bir öğesi) olarak ele alınıyor. Anayasa sözleşmesinde dış politikanın sivil ve askeri araçları birleştiriliyor: örneğin AB’nin amaçlarını gerçekleştirmek üzere sivil ve askeri araçları kullandığını belirttiği misyonları tarif ettiğinde (I-41 –3). Veya şu saptamada: “Üye devletler, Konsey tarafından belirlenen hedeflere ulaşmada bir katkı yapmak üzere, AB’nin ortak güvenlik ve savunma politikasının yaşama geçirilmesi için sivil ve askeri kapasiteler sunar.” (I-41 –3) Buradaki tehlike, çatışmaların sivil yöntemlerle çözülmesi hususunun askeri bir mantığa bağlanmasıdır. Ve böylelikle eşlik eden tedbirler, ardından iyileştirici tedbirler derekesine düşürülmesidir.
Yazarlarına göre, Avrupa Güvenlik Stratejisi belgesinde tarif edilen üç tehditin (terörizm, kitle imha silahları, başarısız devletler) üstesinden, “salt askeri yöntemlerle gelinemez.” (AGS: sf. 7) Ama salt sivil yöntemlerle gelinir de denilmiyor; yani yine öncelikle askeri yöntemlerin önü açılmış oluyor.
Söz konusu üç tehditin hakkından gelebilmek için savunma harcamalarının artırılması talep edilmekte: “Silahlı güçlerimizi esnek kılabilmek, seyyar güçlerimizi yeniden yapılandırmak ve yeni tehditlerin karşısına dikilebilecek bir hale getirebilmek için, savunma harcamaları artırılmalı ve daha etkin kullanılmalıdır.” (AGS: sf. 12). Sivil araçlar askeri araçlarla bütünlük içinde kullanılmalı deniliyor, ancak hiçbir yerde sivil araçların da artırılması gerektiğinden söz edilmiyor.
Güvenlik Stratejisi belli bir şekilde ABD’ye dokundurarak, askeri bakımdan sonuç alınmasını genellikle sivil kaosun izlediğine dikkat çekiyor. Kendi üstünlüğünü ise, özellikle sivil bir güç olma amacında değil de, sivil ve askeri nüfuz politikasını etkin bir biçimde birleştirilmesinde görüyor. Bunu da AB’nin ek bir avantajı sayıyor: “AB, gerek askeri ve gerekse sivil yeteneklerini devreye soktuğu operasyonları gerçekleştirerek, özel bir artı değer elde edebilir.” Birbiriyle bağıntılı bir politika çerçevesinde askeri araçların yanı sıra, “krizler esnasında ve sonrasında gerekli tüm sivil araçlar da devreye sokulmalıdır” deniliyor. Böylelikle, gerek krizlere sivil müdahalelerin, gerekse AB’nin dürüst bir arabulucu olarak inandırıcılığı tehlikeye atılıyor. Afganistan ve Irak’taki sivil-askeri işbirliği çarpıcı örnekler olarak; siviller, yardımcılar ve onların orada yürüttüğü çalışma açısından tehlikeli sonuçlar doğurdu bile. Gelinen yerde, sivil ile askeri olanın bu şekilde içiçe geçirilmesi dış politika stratejisinin belirgin bir parçası olmaktadır.
Hiç şüphesiz, kalkınma işbirliği ekseninde gerçekleşen bağımsız ve sivil çabaların koşulları böylelikle kalıcı bir şekilde kötüleşmektedir. Nitekim bu alandaki projelerin çoğu, muhataplarının güvenini kazanması, bağımsız olması ve öyle de algılanması sayesinde ayakta duruyordu. Pek çok uluslararası kuruluş, sivil yardımın bu şekilde alet edilmesinin hem işbirliğin temelini zedeleyeceği ve hem de yardımcıların hayatını tehlikeye atacağı uyarısında bulundu.

9. Sonuç - Anayasa taslağına ve militaristleşme karşı muhalefet

AB düzeyinde, açıkca militaristleşme olarak tanımlanması gereken bu gelişme, iç politikada sosyal hak kısıtlama programlarıyla elele ilerliyor. Sunulan AB anayasasına karşı direniş ve protesto zorunludur. Aradan geçen sürede Almanya ve diğer AB ülkelerinde “Bu AB anayasasına karşıyız” hareketi doğdu. Bu karşı çıkışın içerik olarak da temellendirilmesi atılması gereken bir sonraki adımdır. Bu çerçevede bu hareketin bileşenleri, AB’nin militaristleştirilmesine, AB devletlerince “sığınmacıların geri püskürtülmesi”ne ve sunulmuş bulunan AB anayasasına karşı içerik bakımdan temellendirilmiş bir protesto için biraraya geliyorlar.
Önümüzde bulunan anayasa, ne AB’nin iç yapıları, ne de dış ilişkileri bakımından bir ilerlemeyi ifade ediyor. Gerçi AB, anayasa sözleşmesiyle, birçok alanda zaten politik olarak uygulanmakta olan şeyleri sadece yasa düzeyine çıkarmış bulunuyor. Bununla birlikte ama, muhalefetin gereksinim duyduğu alan açısından, “yalnızca” politik gelişmelerin protesto edilmesiyle protestonun “anayasa düşmanlığı” olarak karalanması arasında temelli bir farklılık vardır. Şüphesiz, anayasanın engellenmesinin başarılmasıyla AB’nin militaristleşmesi kesinlikle durdurulmuş sayılmaz. Fakat buna rağmen böyle bir başarı, uzun soluklu bir muhalefet politikası için önemli bir temeli oluşturacaktır.
AB’ne üye devletlerinin bugünkü neoliberal ve neoemperyal politikası –bir madalyonun iki yüzü-, AB’nin müstakbel anayasasıyla bir de anayasal nitelik kazanmamalıdır!

Kaynak: Informationsstelle Militarisierung (Editör)
Çeviren: Ahmet Cengiz